Familieleden, vrienden, collega’s en strijdmakkers. Om te beginnen wil ik U bedanken voor de grote steun die U vooral in de laatste jaren aan onze vader geschonken hebt. Gesprekken, telefoontjes, boodschappen doen, Johan ergens naar toe rijden, samen gymnastieken in het Termaathuis. Ook wil ik dr. Arends bedanken die Johan de laatste jaren intensief heeft begeleid. U hebt hem elk op eigen wijze geholpen om de laatste tien jaar van zijn leven zeer gelukkig te laten zijn. 

Onze vader Johan was een zeldzaam veelzijdig mens. Hij was charmant, maar ook eigenzinnnig, bescheiden, maar soms ook ijdeler dan je zou denken. Hij kon goed luisteren naar anderen, maar reageerde naar zijn kinderen soms ook ietwat vierkant. Daarnaast  heeft heeft hij een kleurrijk leven genoten en had hij sterke opvattingen. 

Gelukkig heeft hij zelf het initiatief genomen om zijn lange leven te beschrijven in het boek,

getiteld ‘Soms moet een mens kleur bekennen’. En als in gesprekken herinneringen uit het verleden ter sprake kwamen, riep hij regelmatig: ‘Zie Kleur Bekennen, pagina zoveel’. Ik neem aan dat velen van U die instructie ook wel eens hebben gekregen en wellicht hebben opgevolgd.

In het vervolg wil ik een aantal elementen uit zijn rijke leven lichten:

Johan als publiek figuur,

Johan als predikant en

Johan als familieman.

Johan is vaak in de publiciteit gekomen met drie onderwerpen:

de rol van de kerken in de Tweede Wereldoorlog, de dialoog tussen Joden en Christenen en

het onrecht dat de staat Israël het Palestijnse volk heeft aangedaan. Wat betreft dat laatste onderwerp heeft hij intensief samengewerkt met de zogenaamde rebellenclub die geprobeerd heeft om de kerkelijke publieke opinie te beinvloeden. 

Dat scherpe rechtvaardigheidskompas combineerde hij altijd met een grote mate van

vroomheid. Tot de laatste dagen van zijn leven las hij elke dag de Bijbel en beleefde hij veel

steun aan het gebed. Het is dan ook niet zo vreemd dat hij jarenlang niet alleen actievoerder,

maar ook predikant is geweest. Als predikant heeft Johan vooral met erg veel plezier als

geestelijk verzorger in twee verpleegtehuizen gewerkt in Rotterdam-Noord. Ik heb destijds

wel eens bij een kerkdienst gezeten met demente bejaarden. Hij had een bijzondere gave om

door te dringen in de belevingswereld van deze mensen. 

In zijn boek ‘Kleur bekennen’ schrijft hij dat het zijn kostbaarste jaren waren. Ik zal U de pagina-nummers  waar U dat kunt vinden, besparen. Toen ik hem recentelijk vroeg waarom hij dat zo ervaren had, gaf hij een verrassend antwoord: “je krijgt zoveel vertrouwen van die mensen. Achteraf heb ik pas beseft dat hij misschien bij demente bejaarden zich zo op zijn gemak voelde omdat hij in die setting werd gedwongen om het over de eenvoudige en meest basale dingen des levens te hebben.” Bijzonder dat hij uiteindelijk juist die gesprekken als rijker ervaren heeft dan bijvoorbeeld zijn jaren aan de Wereldraad van Kerken in Genève.

En hoe was onze vader als familieman? Zolang onze moeder gezond was, vertrouwde hij haar

het dagelijks reilen en zeilen van het gezin toe. In die jaren heeft hij nagenoeg niets in het  huis-houden gedaan, omdat hij zo onhandig was. Die twee linkerhanden sloten overigens ook wel aan bij de traditionele rolverdeling die Johan als vanzelfsprekend beschouwde. 

Achteraf hebben we ons wel eens afgevraagd of hij nu echt twee linkerhanden had. Na het

overlijden van Corry heeft hij zich ontwikkeld tot een redelijk verdienstelijke huisman die

gewoon zijn eigen WC schoonmaakte en eten kookte als hij bezoek kreeg. Zijn gebraden 

kippenpootjes waren legendarisch.  

Ook als vader heeft hij lange tijd een zekere onhandigheid gehad. Misschien hing het samen

met het feit dat zijn eigen vader overleed toen Johan drie was en hij dus zelf nooit een

vaderfiguur  heeft gehad waar hij zich aan kon spiegelen. Verder was hij typisch iemand die

veel met zijn neus in de boeken zat. Zo hadden wij

Ballingschap – een typering voor het leven uit Psalm 126; als een balling die thuiskomt – zo zingen we dit lied in gedachtenis aan Johan:
 Zingen: nr. 43 uit de bundel Tussentijds: Als God ons thuisbrengt uit onze ballingschap.
 Eerst een kort gebed om een zegen:
“Heer, onze God, wees met ons in dit uur van
gedenken. Zegen onze gevoelens, ook de gemengde, onze herinneringen, ook de minder fijne, zegen al onze gedachten met uw licht en met uw Geest. In Jezus’
Naam. Amen.”