Het meer van Tiberias (ik woonde er 1957-1969) en andere vervuiling
Het Meer van Tiberias, het belangrijkste zoetwaterreservoir van Israël, wordt gevoed vanuit Noord-Israël en Zuid-Libanon. Het watert naar het zuiden af via de rivier de Jordaan, die eindigt in de Dode Zee, het laagste meer ter wereld. De oostelijke oever wordt gedomineerd door de Golanhoogten.
Mijn broer, die twee jaar jonger is dan ik, kreeg in 2019 de diagnose Alzheimer, 3 jaar na een burn-out. Mogelijk had hij in 2016 dus al dementie, maar werd daar niet aan gedacht, omdat hij toen pas 60 was.
In januari 2021 kreeg ik de diagnose Ziekte van Parkinson en in augustus 2022 bleek mijn zus, 5 jaar jonger dan ik, een ernstige beenmergziekte te hebben.
Mijn zwager vroeg zich toen af, of dat met ons wonen in Tiberias verband kon houden.
Op internet is inderdaad te lezen, dat het meer momenteel ernstig vervuild is. Mogelijk was het meer toen ook al vervuild, omdat landen ten noorden van Israël hun viezigheid (waarschijnlijk) geloosd hebben in de Jordaan, de rivier die in het meer van Tiberias uitkomt. Er zijn veel nederzettingen, fabrieken, krachtcentrales, vuilstortplaatsen en landbouwvelden naast / bij de Jordaan. (pagina waar ik dit vond bestaat niet meer)
’s Zomers dreven er soms dode vissen in het meer. “Door de hitte was er te weinig zuurstof in het water”, vertelde men mij. Daardoor gingen de vissen dood. Ik geloofde dat. Maar van de vele landbouwgebieden naast de Jordaan en het meer kwamen die bestrijdingsmiddelen misschien ook in de rivier en het meer terecht? Kwamen de riolen op de Jordaan uit, of rechtsreeks in het meer? Daar dachten we toen niet over na! DDT bijvoorbeeld werd in Nederland pas in 1973 verboden, Roundup wordt nog steeds gebruikt, om maar iets te noemen.
Tijdens de zesdaagse oorlog (1967) reed deze tank door Tiberias, vlak voor ons huis langs, op weg naar het noorden. Achter de 2e muur op de foto ligt het meer.
Zou men tijdens de zesdaagse oorlog ook chemische wapens hebben gebruikt?
Ik noem dit vrij uitgebreid omdat één van de mogelijke oorzaken van de Ziekte van Parkinson de vervuiling is, onder andere door allerlei pesticiden. Is de vervuiling waar we (hoogst waarschijnlijk) aan blootstonden in Tiberias misschien mede oorzaak van de Alzheimer van mijn broer en de beenmergziekte van mijn zus??
Ook in Nederland heb ik blootgestaan aan vervuiling. Leiderdorp ligt dicht bij de bollenstreek en ik fiets graag. En dan adem je niet alleen autogassen in, maar ook de bestrijdingsmiddelen, die voor de prachtige bloembollenvelden zorgen. Mijn werk als wijkverpleegkundige in de stad Leiden deed ik ook op de fiets.
En dan heb je de amalgaamvullingen nog, waar mijn gebit vroeger vol mee zat.
2024
In 2024 kreeg mijn jongste broer een ernstige diagnose. Hij overleed er aan, als eerste van de vijf kinderen. Ook hij had in Tiberias in het meer gezwommen...