SN 04d Gorc
Bezoek van Johan en Ria aan Gorkum - sept 2007
Bezoek aan Gorcum van Johan Snoek (geb 1920, Govertz) met dochter Ria Snoek (geb 1954) (Foto’s gemaakt door Ria)
Op dinsdag 4 september zouden Ria en ik (Johan Snoek) samen naar Gorkum gaan en we zouden elkaar treffen op Rotterdam CS maar dat liep mis (mijn schuld) dus we troffen elkaar pas op station Dordrecht en treinden vandaar naar Gorkum. Voor mij een goede gelegenheid om mijn opvouwbare fiets te gebruiken.
(oude) kerkhof Gorcum
ingang oude begraafplaats Gorcum
Allereerst gingen we naar het (oude) kerkhof. Daar is – vlak bij de ingang – het graf van mijn ouders: Govert Johannes Snoek en Maria Snoek-de Nooij. Het graf ligt er prima verzorgd bij. Toen mijn vader overleden was (1923) heeft mijn moeder een bedrag (naar ik meen 300 gulden) aan de diakonie van de gereformeerde kerk te Gorkum betaald die als tegenprestatie zich verplichtte het graf te verzorgen. Blijkbaar doet men dat nog steeds.
Eerst naar links en dan het eerste pad naar rechts, de zevende rij, daar vonden we twee graven met de naam Snoek. Het linkse is dat van mijn overgrootvader Johannes Snoek en nog een paar familieleden. Het ziet er prima verzorgd uit. Daarnaast het graf van mijn grootvader Johannes Martinus Snoek en grootmoeder Jannigje de Kool.
Helaas, dat graf is ernstig verwaarloosd. En dat terwijl ik met mijn neef Johan Snoek in Gorkum had afgesproken dat we het voor gezamenlijke rekening zouden laten schoonmaken. Later vertelde neef Johan me dat de man die het zou doen in zijn onnozelheid het eerste het beste graf met de naam Snoek erop had schoongemaakt. Het graf van Johannes Martinus Snoek en Jannigje de Kool krijgt binnenkort alsnog een schoonmaakbeurt.
graf Govert Snoek en Marie de Nooij; hier werd later hun dochter Marie Snoek (geb 1918) ook begraven
graf Johannes Martinus Snoek & Jannigje de Kool
FAMILIEGRAF; hier ligt oa begraven Johannes Snoek geb 17.8.1831, overleden 17 dec 1921. Ook ligt hier begraven (denk ik) Philippus van Wijk, echtgenoot van H.A.Snoek, evenals H.A. van Wijk, geb Snoek; dit is Hendrika Alida Snoek geb 26.11.1865 (gehuwd te Gorinchem in 1885 met , Philippus van Wijk, horlogemaker; zij is dochter van Johannes Snoek geb 17-8-1831 (overl dec 1921); volgens foto nr 173 is mw HA van Wijk overleden 9 febr 1952 (zie foto verder op de pagina)
Langendijk, de Punt, Kalkhaven en 'doop' kerk
We fietsten naar de eigenlijke stad, langs Langendijk/hoek Hoogstraat waar de manufacturen-handel gevestigd was; nu zit Prenatal er. Op de bovenwoning werd mijn zus Rie geboren; daarna togen we naar het huis aan de Kalkhaven waar eerst ik en toen mijn broer Wim geboren werd en waar mijn vader overleed, 33 jaar oud. We belden aan; een meisje van een jaar of negen deed open. We vroegen of haar moeder thuis was. Nee, die was niet thuis. Jammer, we gingen dus verder want je kunt zo’n kind moeilijk vragen vreemden binnen te laten.
Vroegere manufacturenzaak van Govert en Johan Snoek aan de Langendijk, hoek Hoogstraat. Nu Prenatal. Op de boven-verdieping werd Maria Snoek (Govertdr) geboren
Eerst gingen we naar de Punt, waar eens oom Ko de Nooij tante An Snoek ten huwelijk vroeg. Van de Punt vertrekt de boot naar vesting Loevestein, nog steeds, evenals 80 jaar geleden. Daarna naar het marktplein met gemeentehuis, kerk en toren van ruim 60 m hoog. Eens beklom ik die maar nu was de toren in reparatie dus voor Ria was het niet weggelegd en ik zou het toch niet meer gedaan hebben. We zagen het poortje van Hugo de Groot: hier werd de boekenkist binnengedragen en een uur later kwam hij vermomd als metselaar naar buiten om de stad Gorkum te verlaten.
Vlakbij was de gereformeerde kerk waarin Rie, Wim en ik gedoopt zijn. Na de oorlog bouwde men een tweede kerk in de nieuwbouwwijk. Toen het kerkbezoek achteruit ging verkocht men de kerk in de stad. Nu is het gebouw eigendom van de “christengemeente”. Dat zal wel iets evangelikaals of pinkstergemeente-achtigs zijn. Lid ervan zijn de ouders van het meisje dat enkele jaren geleden in een disco vermoord werd. Zij vertelden op tv sober maar indrukwekkend over de ramp in hun leven.
Familiebezoek
Nu fietsten we naar neef Johan en zijn vrouw Corry. Ze wonen in een huis aan de Vissersdijk waarin eens onze oma (Jannigje) Snoek en tante Nel woonden, en waar Wim en ik vaak logeerden. Dat werd een gezellig bezoek. Mijn neef Johan is vijf dagen eerder geboren dan ik; het was een beetje een competitie tussen zijn moeder en de mijne; de zijne won dus.
Helaas lijden zowel Johan als Corry aan te hoge bloeddruk. De arts die hen behandelde heet Griep, nu niet direct een naam om de patiënten op te vrolijken.
‘k Had voor hen het boek van Jan Crum, Wat bewoog hen? meegenomen en daar waren ze blij mee want ze hadden het artikel erover in de streekkrant gelezen en tijdens een vakantie in Lunteren geprobeerd het boek te bestellen maar dat was niet gelukt.
aanvulling verder op de pagina
Kalkhaven 23 - rondleiding roept herinneringen op
Ria en ik wilden nu ergens wat gaan eten en dan naar huis. We kwamen langs de Kalkhaven en besloten nogmaals aan te bellen. Nu bleek moeder (begin dertig, schat ik) thuis te zijn. Ik vertelde dat ik ruim 87 jaar geleden in dit huis geboren was en vroeg of we even in de tuin mochten kijken. Ze nodigde ons vriendelijk binnen en begeleid door de twee kinderen liet ze ons niet alleen de tuin maar het hele huis zien. Intussen vertelden we wederzijds verhalen. Haar man heeft veel interesse voor de geschiedenis van het huis en verdiept zich daar intensief in.
Voor mij was de rondleiding een soort sensatie want beelden van meer dan 80 jaar geleden kwamen als vanzelf naar boven. In de tuin: “daar was een kippenhok, daar
een vijvertje, en een priëeltje, en een seringenboom.” In het huis: “het stucwerk van het plafond is nog van toen”. Boven is een klein wasbakje met kraantje. Dat was er toen ook al. Ook het houtsnijwerk langs de trap herinner ik me. En de serre heeft een zinken dak; een balkon met een houten rooster waar doorheen je het regenwater ziet. Ik herinner het me.
Intussen komt haar man thuis en hij stort zich direct enthousiast in het gesprek. ‘k Vertel hen dat mijn moeder het huis in 1926 toen we naar Renkum gingen voor f 11.000.- verkocht heeft en blij was met die prijs. Hij wist dat al, want hij had het op het kadaster nagezien. Tijdens de tweede wereldoorlog was het huis bezit van een hoge NSB-er bij wie Mussert af en toe op bezoek kwam. Aan het eind van de oorlog heeft de bewoner bezwarende documenten verbrand. Onder de vloer vond onze gastheer verkoolde papieren en hij laat me vol trots een restant zien waarop je duidelijk Mein Kampf leest.
foto: De huidige bewoners, die het huis ca 7 jaar geleden kochten (in 2000) vonden in een van de voorkamers een grote ruimte onder de vloer. Daar lag veel verbrande natte troep. Nadat een van die natte ‘viesjes’ was opgedroogd, herkenden ze de rug van Hitlers ‘bijbel’, Mijn Kampf!! (Ze vonden het dus 55 jaar nadat het door de NSB-er verbrand was!!) Het ligt in een vitrinekast in hun zitkamer.
Ik Vraag waar het echtpaar vandaan komt. Uit Langerak. Ik vertel dat ik aan het eind van WO II met een Engelse onderduiker van Ede naar Sliedrecht gefietst ben, via Groot Ammers dat vlak bij Langerak ligt. Hij vertelt dat zijn opa met zijn bootje veel onderduikers clandestien de Lek heeft overgezet; misschien ook ons, zeg ik, maar dat is niet meer na te gaan.
We zijn op geen stukken na uitgepraat maar Ria en ik moeten verder. Er worden nog foto’s genomen en afspraken voor verdere uitwisseling per e-mail gemaakt. Dan stappen Ria en ik op de fiets, en vinden een restaurant aan het marktplein, waar we, gekoesterd door de ondergaande zon, een uitstekende maaltijd genieten. Met de trein van 19.34 gingen we terug naar Rotterdam en Leiderdorp.
Rotterdam, 6 september 2007. Johan M. Snoek.
Aanvullingen van Sjaak Kouwenhoven, okt 2021: (hij schrijft artikelen / boek over mensen uit Gorkum of daar geboren zijn en in het verzet gezeten hebben
Datum: Fri, 22 Oct 2021
Van: sjaak Aan: 'Ria Snoek'
(………….)
Mussert kwam uit Werkendam (paar km verderop) en ging naar de HBS gevestigd op de Kalkhaven.
Ik vermoed dat de NSB kringleider v Gorinchem, ook rector vd HBS op de Kalkhaven, daar woonde, maar dat weet ik nog niet zeker.
*********
Kalkhaven 23 was inderdaad eigendom van de NSB kringleider van Gorinchem. (E.H. Bakker)
Hij verkocht het huis in 1956 aan een dermatoloog. Overigens was hij geen rector van de HBS (dat was dhr Albers) op de Kalkhaven, E.H. Bakker had een bouwbedrijf, was ook even wethouder, en heeft enkele miljoenen verdiend aan Duitse contracten.
Hij heeft een aardig dik dossier, laat ik maar zeggen.
Aanvulling begraafplaats
Gorinchem-Online Begraafplaatsen-namenlijst Snoek - (gedeelte)
geel gemarkeerde namen 'zitten' in mijn stamboom
Aanvulling Familiebezoek
Johan Broertje en Johan Neefje
Op bezoek bij ‘Johan Neefje’. Rie Snoek (geb 1918, Govertdochter) maakte onderscheid tussen haar broer en de 5 dagen oudere neef door hen ‘Johan Broertje’ of ‘Johan Neefje’ te noemen. Anno 2007 heeft ze het nog steeds over Johan Neefje als ze deze neef in Gorcum bedoelt. Op de foto: Johan Martinus Snoek [geb 20-5-1920, zoon van Johan Snoek (geb 1891) en Go Bikker] met zijn vrouw Cornelia (Corry) Snoek-Mallegom (geb 1921) en Johannes Martinus Snoek (geb 25-2-1920, Govertzoon) (Met rugzak - omdat de vouwfiets waarmee hij Gorcum bezoekt geen goede bagagedrager heeft)
Johan en Corry wonen nu in het huis Vissersdijk 57, waar vanaf ca 1930 Jannigje Snoek-de Kool en haar dochter Nel woonden (Jannigje was weduwe sinds 1909) en waar Johan, Wim e.a. neven /nichten vaak logeerden; daarvoor woonde Jannigje Snoek aan de Kalkhaven, samen met haar dochter Nel, naast haar zoon Govert (die in 1923 overleed) en schoondochter Marie (die in 1926 verhuisde naar Renkum). Johan Snoek (Govertz): Johan Snoek, (geb 1920, Govertzoon): oma Snoek en tante Nel woonden eerst naast ons op de Kalkhaven maar verhuisden daarna samen (in welk jaar weet ik niet) naar het huis op de Vissersdijk. Na het overlijden van oma Snoek heeft tante Nel daar nog een aantal jaren (o.a. tijdens WO II) alleen gewoond. Pas veel later (toen het alleen niet meer ging) ging ze op kamers in Renkum waar mijn moeder haar toen bijgestaan heeft tot het einde. Johan en Corry kochten dit huis, toen het vrij kwam. na het overlijden van Oma Snoek-de Kool (1938) en het vertrek van Nel Snoek.
verder lezen
bijlage gen 04c Gorc bezoek van Jaap Meijer aan Gorcum in 2008
terug naar generatie 04
verder naar generatie 05