SN 09.28B Joh 2 WO
Johan Snoek - vervolg
SN 09.28B Joh 2 WO: brief aan kleindochter over geleende spulletjes; foto's van ' de spulletjes': legitimatie LO; persoonsbewijzen Johan; Vrijstelling werk voor Duitsers 1944 en fietsvergunning maart 1945; Bevel om op arbeidsbureau te komen, voor werk in Duitsland; Blanko Aussweis, om zelf in te vullen; Pro Patria, ondergronds nieuwsblad Ede. 1944. Spreekbeurt van Juan mei 2012
2e wereldoorlog. 1940 - 1945
Brief aan Kleindochter over de geleende spulletjes (een deel van die spullen op deze pagina afgebeeld)
J.M. Snoek,
's-Gravenwetering 130, 3062 SJ Rotterdam. Tel. 010-4528432.
Rotterdam, 10.11.2005.
Hallo Lieke,
Hierbij de spullen over de oorlog. Eerst dacht ik: ik stuur het aangetekend maar och, de post is secuur dus ook met de gewone post raakt het niet weg. Graag krijg ik het van je terug bij gelegenheid, bijv. op de verjaardag van Aishah en Linde - Rozemarijn is nog eerder bedenk ik.
Hier en daar geef ik uitleg maar het meeste staat in Soms moet een mens
kleur bekennen en dat heb jij in je bezit. P. 45-122 gaat over de oorlog
maar dat is voor dit doel te veel van het goede. Lees vooral p. 49, over de
hele rimram van de distributie: stamkaarten, bonkaarten enz. En p. 76-79
(of 82) over de L.O.
Ergens staat ook een heel verhaal over de persoonsbewijzen maar ik heb dat zo gauw niet kunnen vinden.
In het boek van generaal Hackett Ik ben een vreemdeling geweest (...) staat op p. 104-105 over het krantje Pro Patria. Op p. 139-140 over zijn persoonsbewijs.
De stamkaart is rose en op één bonnetje ervan kreeg je dus een maandelijkse bonkaart. In de krant werd bekend gemaakt: die en die bon is geldig daar en daarvoor. Ingesloten ook een textielkaart ("kleur bekennen" vertelt daar hier en daar over). Wij hadden daar veel mee te maken: textielhandel.
persoonsbewijzen Johan
Op straat werd vaak gecontroleerd (en bijv. in de trein); wie geen goed persoonsbewijs had, werd opgepakt. Mijn eerste persoonsbewijs, 14 nov. 1941: Ik ben in 1920 geboren maar mannen van die leeftijd moesten al gedwongen naar Duitsland om daar te werken. Dus werd 20 weggeradeerd en er werd 17 voor in de plaats getypt.
Tweede p.b., 12 sept. 1943: we hadden intussen een medewerker van de L.O. op het gemeentehuis, Stroes heette hij en zijn naam staat op dat p.b. Want ik "verloor" mijn eerste p.b. en vroeg een nieuw aan. Hij wist ervan en typte officieel 1917 als geboortejaar in.
Het derde had ik nodig omdat Veenendaal net in Utrecht ligt en je dan die provincie in mocht: Ede, waar ik dus toen echt woonde, ligt in Gelderland.
Verder diverse documenten, vrijgesteld van gedwongen arbeid (in Duitsland)
enz. Alles vervalst, of gestolen.
Tenslotte een verklaring dat ene J. van Dalen (was gen. Hackett) in de Landbouw werkzaam is. Bewijsje is echt, maar ik heb het ingevuld.
Veel succes ermee. Bel of e-mail als iets niets duidelijk is. Graag even een emailtje dat dit goed aangekomen is. Nu ben ik vergeten of het een spreekbeurt of een opstel wordt, en je weet: voor mij is het internet beneden. In geval van een opstel of zo, houd ik me aanbevolen voor een copie t.z.t. Een hartelijke groet van je
Opa
Legitimatie LO (Landelijke Organisatie Hulp Onderduikers en NBS (Nederladse Binnenlandse Strijdkrachten)
Legitimatie Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (boven aan staat in het Engels - drager van dit bewijs mag wapens dragen)
Persoonsbewijzen
Eerste persoonsbewijs, 14 nov. 1941: Johan is in 1920 geboren maar mannen van die leeftijd moesten al gedwongen naar Duitsland om daar te werken. Dus werd 20 weggeradeerd en er werd 17 voor in de plaats getypt. (Na de oorlog is dit met pen doorgestreept - en is er 1920 achter gezet). Omdat deze 'verkeerde' geboortedatum ook in de administratie van de burgerlijke stand was veranderd - heeft het Johan na de oorlog moeite gekost weer een legitimatie met de goede geboortedatum te krijgen!
Het tweede persoonsbewijs (PB), 12 sept. 1943: Johan vertelt: we hadden intussen een mede-werker van de LO (Landelijke Organisatie voor hulp aan Onderduikers) op het gemeentehuis, Stroes heette hij, zijn naam staat op dat PB. Want ik "verloor" mijn eerste PB en vroeg een nieuw aan. Hij wist ervan en typte officieel 1917 als geboortejaar in.
Vrijstelling werk voor Duitsers 1944 en fietsvergunning maart 1945
fietsvergunning maart 1945; bewijs een fiets te mogen hebben . Johan: "Deze documenten (nr 32-1 en 32-2) had ik op zak tijdens de tocht met Hackett want ze beweerden dat ik in Veenendaal woonde en niet in Ede. Dat ligt in de provincie Utrecht en dus mocht ik in die provincie zijn wat voor iemand in Ede (Gelderland) niet toegestaan was"
Bevel om op arbeidsbureau te komen, voor werk in Duitsland
Bevel om op het bijkantoor van het Arbeidsbureau in Arnhem te moeten komen. Johan: "de oproep die mij gestuurd werd door het arbeidskantoor bijkantoor Renkum om me te melden voor werken in Duitsland. In "kleur bekennen"staat het verhaal van het tenslotte naar Arnhem gaan voor de keuring, en door de arts afgekeurd worden (voor een kilo suiker meen ik, gearrangeerd door de L.O. in Arnhem)" (
Blanko Aussweis, deze kon het verzet zelf invullen
Pro Patria, ondergronds nieuwsblad Ede. 1944
1944 Ondergronds nieuwsblad uit Ede, uitgegeven door Johan Snoek. Brigadegeneraal J.W. Hackett schreef het militair commentaar erbij. Foto met toestemming van de webmaster afkomstig van theirstheglory (site bestaat niet meer)
Spreekbeurt van Juan mei 2012
(Juan is dan 12 jaar, hij is de zoon van Johans Geriater; Johan overleed 31-8-2012)
okt 2011. Antwoord op vragen over ' oom Hannes'
De antwoorden - en de vragen vond ik op Johan's PC
De vragen vond ik opgeslagen op Johans PC (dd 8-10-2011)
1) Ik las dat u in Wageningen woonde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op welk adres heeft u precies gewoond tijdens uw contacten met de fam. Bogaard?
2) Hoe bent u precies in contact gekomen met de fam. Boogaard/Bogaard?
3) Wat is precies de reden geweest waarom er intensief contact is gekomen tussen de fam. Bogaard en het verzet (LO) in de regio Bennekom.
Volgens Mevrouw Metje van Dijk-Bogaard leverde u in de oorlog bedden en kleding aan de familie t.b.v. de onderduikers. Mevrouw van Dijk-Boogaard vertelde mij dat u eerst persoonlijk bent gaan kijken op de boerderij voordat er iets geleverd werd?
4) Kunt u meer vertellen over de indruk die u heeft opgedaan toen u voor het eerst op de Boerderij van Boogaard kwam? (hoe was de sfeer, zag u onderduikers in het openbaar, hoe kwam de familie op u over, etc.)
Mevrouw van Dijk-Bogaard vertelde mij dat Oom Hannes regelmatig bonkaarten bracht naar U. Volgens haar zouden deze bonkaarten afkomstig zijn van de LO in Haarlem via Cor van Stam.
5) Het bovenstaande staat in tegenstelling wat u zelf schrijft in uw boek “Soms moet een mens kleur bekennen”. Hier schrijft u juist: “Oom Hannes kreeg een tijd lang via ons zijn bonnen”
Mevrouw van Dijk-Bogaard vertelde mij ook dat ook zij zelf pakken met bonkaarten naar Bennekom/Doorn heeft gebracht omdat ze daar geen bonkaarten hadden?
Graag zou ik willen weten welk verhaal de juiste is?
6) Hoe lang verbleef Oom Hannes (en/of Metje) in uw regio als de Bonkaarten uitgewisseld waren? Ging de bezorger direct terug of zaten daar een of meerdere overnachtingen aan vast?
7) Mevrouw van Dijk-Bogaard vertelde ook dat ene heer Wesseling (als ik de naam goed schrijf?) met u samen gewerkt heeft en ook in contact stond met de fam. Bogaard. Kunt u meer vertellen over zijn rol binnen de relatie met de fam. Bogaard?
Eind 1943, na de inval bij Bogaard heeft Oom Hannes (volgens Mevrouw van Dijk-Bogaard) in Bennekom ondergedoken gezeten bij de fam. Willink (als ik de naam goed schrijf?)
8) Hoe lang heeft Oom Hannes precies ondergedoken gezeten bij de Fam. Willink?
9) Kunt u meer vertellen over de fam. Willink en hun verhouding met de fam.Bogaard?
10) Op welk adres heeft Ook Hannes precies ondergedoken gezeten?
11) Tijdens de onderduikperiode van Oom Hannes in Bennekom, heeft hij ook in het ziekenhuis in Wageningen gelegen. Weet u hier meer over te vertellen? Wat was bijvoorbeeld de reden van zijn ziekenhuisopname?
12) Bij de familie Willink zat ook een jongen van 10 maanden (Robbie) ondergedoken. Kunt u hier meer over vertellen?
13) Stonden er nog meer mensen binnen uw regio in contact met de fam. Bogaard?
14) Wat was de relatie van uw moeder, broer en zus met de fam. Bogaard?
15) Hoe kijkt u zelf terug op de fam. Bogaard?
Antwoorden op de vragen van Vincent van Rijn inzake “oom Hannes”Bogaard.
Rotterdam, 11 oktober 2011.
- We woonden niet in Wageningen maar in Renkum, Dorpsstraat 53. Het pand is tijdens de slag om Arnhem verwoest.
- De heer Israël (schuilnaam: Bertus) Meijer te Schiebroek was vertegenwoordiger (“reiziger”) van een groothandel in dames modeartikelen (I. de Jong te Rotterdam). In die functie bezocht hij al voor de oorlog textiel detailhandelaars: zo ons in Renkum en Hesseling in Doorn. Toen de deportaties op grote schaal begonnen, doken Bertus en zijn vrouw Fie (meisjesnaam: Mogendorff) onder bij oom Hannes, waar familie van haar al was. Hun driejarig zoontje, Leo, kwam bij ons.
- Toen het al gauw bij ons te gevaarlijk werd, heeft mijn broer Wim Leo naar de Bogaards gebracht, waar zijn ouders dus al waren. Dat was dus de reden van Wim’s bezoek, niet “om eerst persoonlijk te gaan kijken op de boerderij.”
- Zelf ben ik tijdens de oorlog niet in Nieuw Vennep geweest. Voordat de L.O. in Nieuw Vennep op poten stond leverden wij vanuit Renkum de bonkaarten. Mijn zus Maria heeft eens een pak gebracht naar Nieuw Vennep. Later nam Cor van Stam de zorg voor de bonkaarten over.
- In een later stadium zat oom Hannes ondergedoken in Bennekom en vermoedelijk heeft Metje daar bonkaarten heen gebracht. Naar mijn herinnering is ze nooit bij ons in Renkum geweest.
- Als oom Hannes bij ons kwam ging hij meestal dezelfde dag weer verder; een enkele keer heeft hij een nacht bij ons gelogeerd.
Op de vragen 7-10 en 12 weet ik het antwoord niet. Om veiligheidsredenen vertelden we elkaar zo min mogelijk.
Wel weet ik (vraag 11) dat oom H. in Wageningen in het ziekenhuis heeft gelegen wegens longontsteking en dat was toen gevaarlijker dan nu. (antibiotica bestond nog niet; RS)
Zeker stonden er vele anderen in onze regio in contact met oom H. Nogmaals, vanwege de veiligheid vertelde je elkaar zo min mogelijk. Voor zover ik wel namen weet gaat het om inmiddels overledenen. Ook Hesseling in Doorn is overleden.
In ons gezin was oom H. vanwege zijn verzet een gewaardeerde bondgenoot en gast (14).
Op de familie Bogaard kijk ik terug met veel respect. (15).
Johan M. Snoek.
Boerderij familie Blokland in Hoornaar
de boerderij van de fam. Blokland in Hoornaar waar oom Wim (Wim Snoek geb 1922) ondergedoken zat en hij gearresteerd is. bron: archief Johan Snoek geb 1920